Leiðrétting húsnæðislána: Öll með á nótunum?

Miklar og raunhæfar væntingar eru nú bundnar við að loksins loksins komist alvöru skriður á löngu tímabæra leiðréttingu húsnæðislána heimilanna.  

Og sem annað vers: Að rætt verði loksins í alvöru um framtíðarskipulag og kjör á húsnæðis­lánum landsmanna, með hliðsjón af skipulagi og kjörum húsnæðislána hjá þeim þjóðum sem við helst viljum bera okkur saman við. 

Annars má heita næsta víst miðað við umræðu og stemmingu síðustu daga að fleiri en átta þúsund hefji upp búsáhöldin í næstu umferð.

 

Bókhaldsmál.

Útbreiddur misskilningur í umræðu síðustu daga er að niðurfærsla höfuðstóls húsnæðislána hafi í för með sér kostnað og/eða útgreiðslu fjármuna. Svo er alls ekki.

Um er að ræða reikningshaldslega aðgerð, tilfærslur innan efnahagsreiknings fjármála­stofnana, lífeyrissjóða, íbúðarlánasjóðs og annarra lögaðila, eigenda skuldabréfa húsnæðislána.

Bókfærð er cr lækkuð kröfueign uppreiknaðs höfuðstóls eignaverðmæti kröfuhafa/eiganda kröfu, með mótbókun lækkun á eigin fé db á afskriftareikning/sérreikning undir eigin fé skuldamegin efnahagsreiknings.

Eftir bókfærslu standa eftir heilbrigðari eignir/eignasöfn á eignahlið efnahagsreiknings fjármálastofnana og annarra aðila sem eiga bókfærðar eignfærðar kröfur húsnæðislána.

Heilbrigðari eignir/eignasöfn húsnæðislána vegna þess að greiðslufalls- og gjaldþrotaáhætta hjá viðskipta­vinum/skuldunautum er lækkuð verulega og þar með almenn viðskiptaáhætta með öruggara greiðsluflæði og styrkari rekstrargrunni.

 

Skynsamleg viðskiptaákvörðun.

Þetta er með öðrum orðum skynsamleg viðskiptaákvörðun miðað við aðstæður til skamms tíma og lengri tíma horft, með ýmsar mjög jákvæðar hliðarverkanir fyrir markaðsviðskipti, eftirspurn, o.fl.

Ef aðilar samkomulagsins halda haus og eru með á nótunum, týna sér t.d. ekki í séríslensku þrasi um auka­atriði með kunnum flumbrugang vandkvæða og versa, má ætla með góðri vissu að niðurstaðan verði bæði skynsamlegt og raunhæft almennt samkomulag aðila með samfélagslegri sátt um almenna leið­réttingu á rekstrargrundvelli heimilanna, þar sem allir aðilar taka höndum saman um sam­eiginlega ábyrgð á nútíðinni til þess að bjarga fram­tíðinni.

 

Hlutverk ríkisvaldsins: Ábyrgð, ábyrgð, ábyrgð!

Ríkisvaldið/framkvæmdavaldið verður að leiða þetta sáttastarf af öryggi og festu, þarf að átta sig glögglega á ábyrgð sinni og þarf að átta sig á eðli samráðs og samstarfs betur en upp­lýsinga­fundir undanfarið gefa tilefni til að sé í raun og sann hjá kjörnum fulltrúum sem svarið hafa eið að stjórnarskrá lýðveldisins, dýran eið sem setur þjóðarhag þjóðarheill í öndvegi og mismunar ekki né skerðir réttindi borgaranna gagnvart stjórnvaldsákvörðunum.

Ríkisvaldið verður til dæmis að átta sig á að því er í lófa lagið að veita nauðsynlegar ábyrgðir ef þörf krefur, sem stutt geta og styrkt svona almennt samkomulag/sátt til fullnustu, t.d. ekki síst kröfuábyrgðir af ýmsum toga, um skemmri eða lengri tíma, sem bókfæra mætti utan efnahagsreiknings/ ríkisreiknings, gegnum ríkisjóð og/eða seðlabanka.

 

Ekki með á nótunum?

Ekki kemur á óvart að allir helstu forkólfar hollvinasamtaka verðtryggingar og vaxtaokurs stígi nú fram hver á eftir öðrum til þess að tala niður sem fyrst og best hugmyndir um almenna leiðréttingu húsnæðislána heimilanna.

Þar í hópi eru gamalkunnir: Bjarni Þórðar, Guðmundur Ólafsson, Þórólfur Matt.

Þórólfur sagði í gær 11. okt. hvorki meir né minna en galið að ráðast í almenna niðurfærslu höfuðstóls húsnæðislána heimilanna.  Rökstuddi þá skoðun svo að þá yrði ekki hjálpað þeim sem mest þurfa hjálpar við. Þóróilfur á að vita miklu betur eins og aðrir sem kunna að hallast að þessari skoðun.

Þórólfur kýs að horfa þröngt á málið með sínum hætti, nú enn og aftur háttur skakk og skjön, eins og þessi skoðun fúkyrt lýsir mæta vel, þar sem prófessorinn kýs sér einfaldlega að horfa t.d. alfarið framhjá stórkostlegri eignaupptöku hjá heimilunum gegnum vítaverða vítisvél verðtryggingarinnar og vítavert gegnisfall krónu; kýs einnig að horfa alfarið framhjá tímaþætti ákvarðana/stjórnvaldsákvarðana og kýs svona í leið­inni að afnema borgaraleg réttindi landsmanna um jafnstöðu og jafnan rétt gagnvart stjórnvaldsakvörðunum; sem og eðlilegri sanngjarnri jafnstöðu og jafnrétti milli rekstrarforma og rekstraraðila í okkar örsmáa hagkerfi.

Þórólfur kýs að horfa framhjá því að hjálp eftir þörf, útreiknuð mælistiku eða diktuð tímafrekri afgreiðsluröð, er aðgerð í tíma - ekki tímaleysi. Aðgerð sem brýtur sjálfkrafa jafnræðisreglu og stjórnarskrá.

Segjum að ákveðið sé að hjálpa að fullu þann 1. des, 2010, öllum heimilum eftir þörf, að uppfylltum tveimur skilyrðum: a) skuldunautur sé undir þrítugu 1. des., og b) eigið fé heimilis/einstklings/sambýlisfólks/hjóna, skv. síðustu skattskýrslu, sé neikvætt um eina krónu og þaðan af verr neikvætt eigið fé í krónum.

Slík ákvörðun útilokar alla sem ekki uppfylla þessi skilyrði. Ákvörðun sem sjálfkrafa brýtur jafnræðisreglu og stjórn­arskrá, enda landsmenn öll jafnrétthá gagnvart stjórnvalds­ákvörð­unum að lögum og stjórnarskrá.

Tímaþátturinn einkar mikilvægur og sker afgerandi úr um ákvörðun: Hvað gerist þegar líður öðrum tímapúnkt, segjum ári síðar, 1. des. 2011, þegar þau sem ekki fengu 1. des á þessu ári, fá ekki heldur ári síðar!? Né heldur þau sem uppfylltu bæði skilyrði á þessu ári en eru t.d. orðin of gömul fyrir aðstoð á næsta ári!? Byltingar hafa orðið af minna tilefni.

 

Vilja þeir uppþot þessir menn?

Á meðan landsmenn brýna búsáhöldin, staga stakk og brók, endurnýja mótmælaspjöld, o.fl., í  bið eftir eðlilegri sanngjarnri lausn sem ekki brýtur jafnræðisreglu og stjórnarskrá, þá brá svo við í gærdag 11. okt. 2010 að þeir Vilhjálmur Bjarnason og Þórólfur Matthíasson, báðir landsþekktir og langskólagengnir hagfræði, leggjast gegn almennri leiðréttingu húsnæðis­lána heimil­anna. Það kemur ekki á óvart með Þórólf né heldur Vilhjálm sem getið hefur sér gott orð fyrir skelegga málsvörn fyrir ssamtök fjárfesta, svo hann hlýtur eðli máls samkvæmt að sitja þeim megin borðs: Kröfuhafamegin borðsins.

En hvað skyldi nóbelsverðlaunahafinn í hagfræði, prófessor Stieglitz, sem sótti okkur heim fyrir einhverjum mánuðum síðan - og mælti þá eindregið með og rökstuddi almenna niðurfærslu húsnæðisskulda heimilanna - hefði nú að segja um þetta upphlaup?

Skilaboð þeirra stallbræðra opinbera því miður enn og aftur rótgróna hagsmunagæslu og ekki síst þetta endemis skakk og skjön hjá íslenskum sérfræðingum, ósjaldan langskóla­gengnir prófgráðum bak og fyrir, ef ekki reynsluboltar að auki og samkvæmt því ættu því einna best að vita og þekkja til og búa að nægri víðsýni til að sjá mál í eðlilegu samhengi, ekki síst á eigin fræðasviði.

  

Af hverju?

Landsmenn öll - sem við öll landsmenn og ekki síst fjölmiðlar í okkar orðastað, gerum allt of lítið af því enn sem komið er að spyrja af hverju. Eins og börn og lögfræðingar gera sjálfkrafa.

Til dæmis spyrja okkur sjálf fyrst og svo aðra af hverju forystufólki og forkólfum alskonar hérlendis leyfist svo oft mótbárulaust að fullyrða út og suður drottningar viðtölum og álits án þess færi rök fyrir máli sínu - og auðvitað þyrfti almennt að teljast svívirðileg ókurteisi og vítavert kjörnum fulltrúum í lýðveldi.

Spurt er af sömu rót: Af hverju í ósköpunum eru þeir Þórólfur þessarar skoðunar?

Svar: Ef ekki prívathagsmunir sem fyrsta vers, né heldur gild hagræn rök, upphafsvers, þá komum við nærri sjálfkrafa að öðru versi þekkt vers í fræðum hagvísindafólks, sem sumt neitar því enn í ræðu og riti að samþykkja efnahagsreikninga heimila í hagkerfi, eins og samþykkja efna­hagsreikninga  fyrirtækja og stofnana og annarra lögaðila í hagkerfi.

Rétt eins og Þórólfur nefndi sjálfur fyrirvaralaust í viðtali á rás 2 í gær, 11. okt. 2010, þegar hann sagði að hann kysi að horfa aðeins á rekstrarreikninga heimil­anna í þessu skulda­vandamáli heimilanna.

Já, hann sagði þetta alveg sjálfur hann prófessor Þórólfur.

Yfirlýsing sem endurómar því miður all hastarlega og einkar óþægilega meginviðhorf ef ekki statt og stöðugt grundvallarviðhorf áðurnefndra hollvinasamtaka okurs á fjármálamarkaði í smásölu og og og verkalýðshreyfingar landsmanna, því miður því miður, til almennrar niðurfærslu á höfuðstól húsnæðislána.

Niðurfellingu sem í raun og sann er auðvitað aðeins niðurfelling á hluta verðbótaþáttar höfuðstóls, til bjargar miðstéttinni í landinu, eftirspurn, störfum og skattstofnum - þeim hluta sem vítisvél verðtryggingarinnar hefur bætt við höfuðstól verðtryggðra húsnæðislána heimilanna frá hruni bankanna fyrir tveimur árum.

Undirliggjandi þessari neitun á efnahag heimilanna, með svo kjörnu úrvals einsýni á rekstur heimilanna, er síðan önnur kunn neitun, hagræn, félagsleg og hápólitísk, sem smitast hefur í ýmsar fræðigreinar og lagaumhverfi:

Neitun sem er neitun sem neitar að samþykkja eignarétt, neytendarétt og skaðabótarétt heimila, eins og eignarétt, verslunarrétt og skaðabótarétt fyrirtækja, stofnana og annarra lögaðila, eigenda þeirra og stjórnenda.

Hvorki meira né minna og kann þá enn að fara um einhvern undir ræðunni.

Þessi mismunun er þó all vel kunn krónísk blinda víða á byggðu bóli þó fáu sé kannski kunn utan ódáinsgarðs akdemískrar umræðu. 

Mismunun sem leiðir stundum til þess því miður að t.d. réttlæti og jöfnuð­ur eru fótum troðin með tilliti til ólíkra rekstraraðila og rekstrarforma og sæta því stundum ólögmætu sem og lögvörðu ofbeldi.

Mismunun sem ósjaldan er krónísk blinda sem skemmir út frá sér mishratt hagkerfi og mannlíf, ósjaldan með yfirvald sem oft í lengstu lög neitar einfaldlega að horfast í augu við raun og sann, eins og er í raun og sann.

Mismunun sem neitar t.d. stundum og kannski oftar en stundum að leiðrétta rekstrar­grundvöll heimila, eins og leiðrétta rekstrar­grundvöll fyrirtækja, stofnana og annarra lögaðila, eigenda þeirra og stjórnenda.

 

Afleiðingar.

Stundum rata mál og málefni svona vaxin til ríkisvalds og kjörinna fulltrúa.

Og ef ekki stungið undir stól eða fleygt óslægðu til baka með orðræðu skamm, rata stundum af borði stjórnvalda í lög og stjórnvaldsaðgerðir skakk og skjön.

Þ.e.a.s. í stjórnvalds­ákvarðanir sem hunsa með einhverju móti eða verulega eða alfarið  jafn­ræðisreglu og/eða stjórnar­skrá/grunnlög og/eða réttlæti og jöfnuð og eðlilegar leikreglur almennt í samskiptum og viðskiptum fólks í samfélagi fólks.  

Og það sem verra er: Dómsvald ríkisvalds eltir á stundum ef ekki oft ( og raunar oftar en ekki hérlendis, eins og hafa rakið vísir og fróðir menn ) forskrift framkvæmdavaldsins og löggjafarvaldsins, þar sem þrískipting ríkisvalds er til staðar, lýðræði, lýðveldi.

Með samsvarandi ólgu/reiði og verr, heilsu fjárhagslegri og líkams, hjá umbjóðanda, ekki síst lögbundnum húsbónda kjörinna fulltrúa í lýðveldi eins og hér og er þjóðin ein. Allt eftir því hve gróflega réttlætis­kennd almennings og almennu gildismati í samfélagi er misboðið.

 

Staurblindir hagfræðingar.

Þeir Vilhjálmur og Þórólfur vilja sennilega ekki a.m.k. viljandi steypa hálfri þjóðinni í eilífa skuldafjötra, ef maður trúir þeim til góðs.

Spuni þeirra í gær 11. okt. 2010 er þó auðvitað einungis endemis innistæðulaus kokhreysti og móðgun, ekki síst þegar segja gjöf - endurtek: Þórólfur segir í gærdag fullum fetum það vera gjöf, ef skilað er loksins að verulegu leyti til baka verð­bólgu­gróða síðustu tveggja ára, af seld­um verð­tryggðum húsnæðis­lánum til að bjarga heimilunum.

Og um leið komið í veg fyrir óskapa hamfarir sem auðveldlega geta orðið hér ef ekki er almennt leiðrétt þetta endemis endemis bull af undirrót þvílíkrar stólpagræðgi, undir merkjum frjálsræðis í viðskiptum, að varla eru til verri dæmi, né að staðið hafi svo lengi sem raun ber vitni hérlendis slík blóðmjólkun neytenda á markaði. 

Þeir Vilhjálmur og Þórólfur eru þá staurblindir á hagfræði þjóðarhag og almenna mannasiði ef þeir ekki draga þessi ummæli sín til baka og biðja þjóðina afsökunar. Eins og Guðmundur á að gera og þau fleiri sem koma nú fram enn og aftur í skipulegri röð til að hallmæla og tortryggja í öflugri hagsmunagæslu sem aldrei rökstyður neitt nema á hlaupum með spuna og vitleysu.

Ekki síður innistæðulaust er auðvitað krónískt hræðslukvakið um skerðingu lífeyris - vegna þess fyrst og síðast að framtíðarvirði eigna lífeyrissjóðanna er óvíst, til lengri tíma horft ekki síst, og óvissu um framtíðarávöxtun, og og og í öðru lagi vegna þess að nú í eitt ár og lengur, eins og flestir vita, er mikill fjöldi fólks að ganga hart og ítarlega á sinn séreignar­lífeyris­sparnað, til þess að bjarga því sem bjargað verður í heimilrekstrinum - vegna þess að annar sparnaður og lausafjármunir eru fyrir nokkru síðan uppurnir, sennilegast nú hjá ekki færri en öðru hverju heimili í landinu.

Lífeyrissjóðir/fórkólfar lífeyrissjóðanna eiga auðvitað að skammast sín niður úr öllu og lengra hvernig þau hafa haldið á lífeyris­sparnaði landsmanna - og segja af sér allt þetta lið - med det samme, right away - sem um vél­aði á sínum tíma og véla enn.

Og koma nú fram háheilög í framan fulltrúar þessa liðs og segja ekki heimilt að bókfæra á sjóði landsmanna reikningslega niðurfærslu höfuðstóls húsnæðislána í efnahagreikningi sjóðanna sökum skorts á lagaheimild. Því er unnt að redda strax með einfaldri samþykkt á aukaaðalfundi í sjóðunum og eða með lagafrumvarpi sem þátt í almennu samkomulagi og þjóðarsátt.

Og hver spurði - með leyfi að spyrja - um skortinn á lagaheimild þegar t.d. lífeyrissjóði verkfræð­inga tókst á undra­skömmum tíma að tapa 27% af eignum sjóðsfélaga og sjóðseigenda þess sjóðs?  Eins og nú hefur loksins loksins tekist að draga fram í dagsljós fjölmiðla og þjóðarinnar.

Það hlýtur einfaldlega að teljast alfarið útilokað öllu lengur að forkólfar lífeyrissjóðanna komist enn upp með sitt endemis bænakvak - þetta endemis króníska kvak um hagsmuni sjóðsfélaga sem þau ein sérvalin útvalin fái ein að möndla með og útfæra eigin höfði og fái þá hér eftir sem hingað til að valsa um sjóði almennings í landinu eins og eigi þessa sjóði, án þess að eigendur sjóðanna fái né eigi þar né annars staðar nokkurn rétt til þess að segja sitt um þessar eignir sínar.

Hvernig vogar þetta fólk sér, og annað fólk eins stemmt, að afnema eignarétt landsmanna og sjálfsagðan umgengnisrétt og ákvörðunarrétt og ráðstöfunarrétt um eignir sínar?

Sem allra fyrst þarf auðvitað að sérsníða lagaramma um þessa brýnu eftirlitsskyldu og réttarstöðu sjóðsfélaga um eignir sínar og með eignum sínum, þátttöku sjóðsfélaga í stjórn og ákvarðanatöku, auk sértækrar víðtækrar eftirlitsskyldu, og komi til viðbótar þeim vonandi endurskoðuðu góðu reglum sem vonandi verða lögfestar og helst sem allra fyrst, í kjölfar boðaðra últrabrýnna opinberra rannsókna á lífeyrissjóðum lands­manna.

 

Þriðja vers.

Ef spurt er enn um rót þess vanda sem í gær formbirtist svo skyndilega og að svo mörgu leyti hörmulega hjá þeim sem einna best eiga að vita og þekkja til, má kannski draga fram nánar upp á samhengi undirliggjandi krónískt þessa vandamáls, fjölmörg vandamál, í senn hagrænt félagslegt og hápólitískt vandamál.

Vandamál með kunn séreinkenni einsýni með krónískri blindu, þó dásami víðsýni víða þau blómin sem svona er ástatt um, blóm og blómskrúð, sem einfaldlega neita því að viður­kenna heimilin sem grunnrekstraraðila og grunnrekstrarform í hagkerfi, jafnrétthátt öðrum rekstraraðilum og rekstrar­formum.

Umræða sem hagfræðilega horfir til mismununar rekstrarforma í hagkerfi, markmiða rekstrar, eignamyndunar og uppbyggingar eigin fjár, forsenda rekstrar innan ólíkra rekstrarforma, rekstrarumhverfis, o.þ.h.

Neitun bláköld neitun einsýni blindu sem ekki viðurkennir að sérhvert heimili er rekstrareining með sama hætti og lögaðili.

Neitun sem ekki viðurkennir að um rekstur heimilis gilda almennt sömu lögmál og um rekstur annarra rekstrareininga í hagkerfi.

 

Heimilin: Grunnrekstrareining hagkerfis.

Þessi staðreynd: að hérlendis er ennþá engin almenn samfélagsleg sátt ríkjandi í raun og sann um heimilin sem grunnrekstrareiningu og grunnrekstrarform í hagkerfinu, er kannski ekki síst staðreynd til marks um þá augljósu vanrækslu stjórn­valda hérlendis undanfarinn áratug og lengur um nauðsynlegar hagrænar umbætur og leiðréttingar og uppbyggingu hag­kerfisins, þróun innviða og ekki síst um endurskipulagningu mikilvægra atveinnu­greina.

Er þá fyrst átt við sjávarútveg, landbúnað og fjármálaþjónustu, sem fyrir löngu síðan eru í ógöngum rekstrarlega, sem og ef horft er til efnahags:  eigna og skulda og eigin fjár; og síðan við ráðherra­stjórnsýsluna og eftirlitskerfi framkvæmda- og löggjafarvaldsins og þeirra endemis víðtæku afglapa í aðdraganda hrunsins eins og öllu er sennilega nú orðið mæta vel ljóst og kunnugt um, sbr. nú útgefin tvö góð og brýn testiment alþingis.

Háskólasamfélagið má segja hafi einnig brugðist, t.d. umræðuskyldu og rannsóknaskyldu og miðlunarskyldu um þessi og önnur brýn mál og málefni og brýn rannsóknarefni hagfræði og hagsögu, lögfræði, stjórnmálafræði, sagnfræði, svo fáeinar fræðigreinar hugvísinda séu nefndar.

Afleidd niðurstaðan því miður þessi: Íslensk heimili njóta enn ekki réttmætrar almennrar viðurkenningar né réttarstöðu sem þeim ber að njóta í þróuðu vestrænu hagkerfi.

Njóta enn ekki nauðsynlegrar jafnstöðu sem nauðsynleg er milli rekstrarforma. Þó viðurkennt sé og tæpast umdeilt að um mismunandi rekstrarform sé eðlilegt að gildi mismunandi reglur eftir eðli og inntaki rekstrarforms.

 

Þróun hagkerfis og samfélagsleg sátt.

Þetta viðurkenna á hinn bóginn til dæmis Bandaríkjamenn auðveldlega: Telja með réttu heimilin hagrænan hornstein samfélagsins, eins og stofnana­umhverfi opinberrar þjónustu og viðskiptalífs, sem og forseta sinn, fánann og kjörorð sín: frelsi og hugrekki.

Hér eins og þar þarf nauðsynlega að verða til og þroskast greiðlega almenn samfélagsleg sátt um það að heimilið sé langmikil­vægust grunn­rekstrareining samfélagsins. Ekki grunneining eins og vinsælt er að segja, heldur grunnrekstrareining. Hagræn fullgild rekstrareining með efnahagsreikning og rekstrarreikning.

Íslenska heimilið þarf jafnframt nauðsynlega að vera almennt viðurkennt rekstrarform eins og önnur rekstrar­form hagkerfis (t.d. einkafyrirtæki eða hlutafélag) þó mismunandi reglur gildi um ólík rekstrarform, t.d. ekki síst eftir markmiði rekstrar og undirliggjandi forsendum rekstrar, þ.e. hvort rekstur er reistur t.d. á samfélags­legum grunni/velferðargrunni/ communal-based, eða núll grunni/án hagnaðar/non-profit-based, eða á hagnaðargrunni /profit-based, svo gripið sé stutt til útlensku úr lærðu bók til nánari skýringar.   

Það er sem sagt enn og aftur eitt af grundvallaratriðunum í þróuðu hagkerfi að heimilin njóti jafnstöðu við önnur rekstrarform.

Fyrst og síðast augljóslega um hagræn lífsspursmál réttlætis og jöfnuðar og réttarstöðu, eins og um eignarétt, neytendarétt og skaðabótarétt, sem ekki er bara upp á punt og orðin tóm.

En eins og ekki síður um umgjörð heimilisrekstrar, t.d. rekstur hagsmunasamtaka, sem sérhæfa sig hagsmunum heimilanna, á sama hátt og samtök sjávarútvegs eða samtök landbúnaðar eða samtök fjármálafyrirtækja, sérhæfa sig hagsmunum þessara atvinnugreina.

Að þessu sögðu er alls ekki óraunhæft nema síður sé að talsverðar væntingar séu gerðar til þess nú og til allrar framtíðar að nánari umræða og rannsóknir skili vönduðum tillögum til ákvarðan­a­töku og samkomu­lags sem miðar að almennri víðtækri samfélagslegri sátt til framtíðar um heimilið sem grunnrekstrareiningu og grunnrekstrarform í okkar smáa hagkerfi.

Samkomulag sem miðar að almennri víðtækri samfélagslegri sátt sem endurspeglist ekki síst í ákvarðanatöku stjórnvalda og stjórnvaldsákvörðunum, ekki síst þeim ákvörðunum sem rata í lög og reglugerðir, sem og dómsmeðferð og dómsúrkurði.

 

Lærum af Bandaríkjamönnum!

Það er ekki síst á grunni almennrar víðtækrar samfélagslegrar sáttar um þessa grunnstöðu heimilanna í stórhagkerfi US-þegna sem ríkistjórn og seðlabanki Bandaríkjanna ábyrgjast nú sem fyr í raun flest öll húsnæðislán landsmanna í samstarfi við húsnæðislánasjóðina Freddy Mac og Fanny May.

Húsnæðislánin seld heimiliseigendum (homeowners), mest lán til 30 ára með nafnvexti á bilinu 4 til 6 %. Og slær nærri borgarastyrjöld þar í landi ef reynt er að hnika þeim vöxtum upp, ca eitt prósent, eins og dæmi sanna.

Þing og þjóð íslensk þurfa nú einna helst að læra saman hratt og vel um skipulag og kjör á húsnæðislánum til framtíðar hérlendis, af Bandaríkjamönnum, ekki síður en af okkar nágrannaþjóðum, sem nær okkur standa menningarlega og félagslega.

 

Breytum um stíl!

Heimilin eru hornsteinar og grunnrekstrar­einingar okkar hagkerfis eins og annarra hagkerfa, hvort sem líkar betur eða verr, akademískt eða ekki akademískt.

Þegar heimilin skjálfa þúsundum saman fer allt að skjálfa, allt saman stofnanaumhverfi nútímans fer þá að skjálfa, félög og fyrirtæki, stofnanir, sveitar­stjórnir, ríkisvald.

Þess vegna er augljós brýn þörf á því nú og vonandi um alla framtíð að þing og þjóð breyti nú þegar svolítið um stíl og við förum að læra sem fyrst öll hvert fyrir sig og saman miklu betur og miklu meir í nútíðinni, fyrir samtíð og framtíð.

 

Skárri sjónarhól, takk!

Þeir félagar Vilhjálmur og Þórólfur verða einnig að treysta sér á annan sjónarhól skárri sjónarhól og helst yrkja þar upp og bæta versin sín og gott ef væri sem allra fyrst.

Þeirra skrítnu og nú opinberu séríslensku vers sérviskuhagfræði ská og skjön mismunun, ganga ein­fald­lega ekki upp, hvorki hagrænt né félagslega og síst pólitískt, ef brýnast markmið er á annað borð að forða þjóðinni frá öðru hruni, auknum gjaldþrotum og landflótta.

Þjóðin verður að kom­a skekktu sinni skammlaust gegnum brim og flumrugang stjórnunar, stýri og stefnu, og þar með sjálfri sér til sjálfsbjargar. Á ég þá ekki við samnefnd íslensk hjálparsamtök, heldur samtíð og framtíð yngri kynslóðum landsmanna, sem nú horfa víða um land og mið mörg hver og um margt með sönnu og réttu skelfdu auga til náms og starfs og framtíðarbúsetu hérlendis.

Er ekki einfaldlega kominn tími til þess nú að við sem eldri erum sönnum nú yngri kynslóðum þá kurteisi og víðsýni að við nú á krepputíð kunnum fótum okkar höndum hug og hjarta þau eðlilegu forráð í smáu og stóru og með þeim ágætum að ekki hverfi heilar kynslóðir úr landi?

Mitt svar er að minnsta kosti sannfært já við þessari spurningu.

11 okt 2010  jge

birt á lugu-eyju 11okt10 - ath niðurlag klippt af frá og með 5. mgr. neð